سقفهای دال بتنی یک طرفه و دو طرفه
یکی از مهمترین قسمتهای ساختمان کفها و سقفها میباشند که بنام دک شناخته میشوند و نقش انتقال بارهای وارده بر سازه اعم از بارهای مرده و بارهای زنده را به زمین بستر دارند .
این دالها در دو نوع با ضخامت کم و زیاد اجرا می گردند که در ساختمان‌های مسکونی به دلیل بالا بردن امنیت، ایجاد عایق بندی مناسب صوتی و حرارتی و جلوگیری از ارتعاش و لرزش از دالهای عمیق استفاده می گردد.
تفاوت دالهای یک طرفه و دو طرفه
اگر نسبت طول به عرض چشمه باربر دال از ۲ بیشتر گردد بارها توسط بعد کوچکتر دال به تیرهای بلند تر منتقل شده و تیرهای کوتاهتر عملا بار زیادی را تحمل نمی نمایند که به این دالها دال یک طرفه گفته میشود
و اگر نسبت طول به عرض چشمه باربر دال کوچکتر از ۲ گردد بارها به نسبتهای تقریبا مساوی بین هر چهار تیر پیرامونی تقسیم شده و هم خود دال در دو جهت و هم چهار تیر کناری لنگر خمشی را تحمل نموده و رفتار منسجم تری را از خود نشان میدهد ،به این دالها دال دو طرفه می‌گویند.
نحوه آرماتور گذاری در دالها
با توجه به اینکه در دالهای یکطرفه دو تیر نقش باربر را ایفا میکنند در محاسبات سازه در همان جهت ، آرماتورهای اصلی و تقویتی مورد نیاز محاسبه می گردد و در جهت دیگر از آرماتور های حرارتی کمک می گیرند ولی در دال های دوطرفه هم در جهت x و هم در جهت y آرماتور های محاسباتی در فایلهای محاسباتی دیده می شود و با کمک این آرماتور های عمود بر هم و کمک بتن می توان سطحی مسلح ایجاد نمود که بار را در هر دو جهت و به ۴ تیر پیرامونی انتقال داده و نقش سازه ای خود را ایفا نماید.
میلگرد حرارتی چیست؟
بعد از بتن ریزی و کاهش دمای آن بتن تمایل دارد که منقبض شود و حجم آن کاهش می یابد و با توجه به اتصال دال با تیر های تکیه گاهی در مقابل با این کاهش طول، تنشهای کششی در دال ایجاد می‌گردد که باعث به وجود آمدن ترک هایی در سطح بتن می گردد .حال می‌توان با استفاده از میزان کافی میلگرد این ترک ها را طوری در دال توزیع نمود تا عرض ترک ها کوچک شده و عوارض زیان آور آنها از بین برود .میلگرد حرارتی به ما کمک می‌کند که به جای اینکه ترکهای کمی با عرض بزرگ در بتن ایجاد شود ترک های متوالی موازی در جهت های عمود مویی ایجاد گردد که باعث هیچ گونه ضرری نمی شود پس ما در دالهای یک طرفه در جهتی که از میلگردهای محاسباتی استفاده کرده‌ایم نیاز کمتری به این میلگردهای افت و حرارت داریم و فقط در جهت عمود بر آنها از این میلگردها استفاده می‌گردد تا بتوانند در مقابل با پدیده جمع شدگی مقاومت نمایند.
دالهای دوطرفه نوعی از سقف بتنی رایج میباشند که در ساختمان های با اهمیت زیاد طراحی و اجرا می گردند و به علت یکپارچگی کامل و تحمل خوب لنگر خمشی باعث می گردد سازه اصلی (تیر ها و ستون ها) آرماتور کمتری نیاز داشته باشد و سازه بهینه تری محاسبه شود.
نحوه اجرای دال های دوطرفه
بعد از بتن ریزی ستونها و دیوارهای برشی نوبت به قالب بندی سقف می گردد و به کمک قالب های فلزی یا چوبی و جکهای فلزی کل سقف قالب بندی شده و بعد از آن تیرهای اصلی آرماتور بندی میشوند و طبق نقشه های محاسباتی آرماتور های اصلی دال که اکثراً حدود ۸۰ میلیمتر تا ۱۴۰ میلیمتر بوده در دولای و در دو جهت متعامد که با کمک آرماتور سنجاقی این دو لایه به هم متصل می گردد.لازم به ذکر است آرماتور های دال بصورت کامل در تیرهای پیرامونی وارد شده و با کمک خم انتهایی اتصال کاملا گیرداری را شکل میدهند.
بعد از اجرای غلاف های مورد نیاز تاسیسات و قطعات فلزی جهت اتصالات بعدی سقف آماده بتن ریزی شد و بعد از بتن ریزی و ویبره زدن و پهن کردن بتن سطح آن کاملاً صاف می گردد و مرحله نگهداری و آب دهی بتن شروع می گردد و بعد از زمان مورد نیاز آیین‌نامه‌ای جک ها باز شده و قالب ها از زیر سقف خارج میشود و نوبت به اجرای سقف های طبقات بعدی می گردد.
در ساختمان های مسکونی و تجاری در طبقات بالا سقف های دال عمیق که به صورت مجوز و یا به صورت توپر اجرا می گردند بسیار عالی و مناسب می باشد. که به سقفهای یوبوت ،کوبیاکس ،وافل اینتل دک تقسیم‌بندی میشوند که در مقاله های بعدی به صورت مفصل راجع به هر کدام از آنها شرح داده می شود.