سفت کاری ساختمان
در ابتدا شاید برای برخی این سوال پیش بیاید که چه عملیات هایی در ساخت جزء سفت کاری ساختمان به حساب می آید زیرا به دلایل مختلف برخی از پیمانکاران شاید اطلاعات صحیح و کامل را در اختیار مالک یا بهره بردار ساختمان قرار ندهند. در این مقاله سعی شده است که به صورت اجمالی کلیه مراحل سفت کاری از ابتدای اخذ مجوز ساخت تا پایان به صورتی نگاشته شود که قابلیت بهره برداری برای تمامی افراد حتی اشخاصی که هیچ تجربه ای در این خصوص ندارند امکان پذیر باشد.بنابراین ابتدا مراحل را نام برده سپس برای هرکدام توضیح مفید و مختصری را ارائه می نماییم.
اخذ مجوز ساخت((پروانه ساختمان))
شما به عنوان مجری یا مالک ساختمان پس از تهیه زمین مناسب با کاربری مورد نظر جهت ساخت و ساز، ابتدا باید به مرجع ذیصلاح ساختمان آن منطقه مراجعه کرده و با ارائه مدارک زمین و تملک خود اقدام به تشکیل پرونده نمایید.مرجع ذیصلاح میتواند دهیاری،بخشداری و یا شهرداری آن منطقه باشد.پس از تشکیل پرونده و اخذ برگ دستور تهیه نقشه، با مراجعه به یکی از دفاتر دارای مجوز از سازمان نظام مهندسی آن منطقه و اخذ مشاوره از یک مهندس خوب و خلاق، نسبت به تهیه نقشه های معماری ساختمان خود اقدام نمایید. پس ازآن، نقشه ها را به مرجع ذیصلاح تحویل داده و پس از کسب تاییدیه نسبت به ارجاع نقشه ها به دفتر مهندسی، برای تهیه نقشه های سازه اقدام نمایید.پس از گذراندن مراحل اداری اخذ مجوز وپرداخت هزینه های عوارض و تراکم پروانه ساختمان وهزینه های نظام مهندسی، مرجع ذیصلاح نسبت به تحویل بر و کف ساختمان یا اصطلاحا چهارمیخ زمین با ارائه برگ صورت مجلس تحویل زمین، اقدام می نماید که پس از اخذ صورت مجلس مذکور، شما مجاز به شروع عملیات سفتکاری ساختمان می شوید.لازم به ذکر می باشد که انجام کلیه امور اداری جهت اخذ مجوز ساخت به عهده ی مالک ساختمان می باشد و مجری در صورت دریافت حق الزحمه انجام این امور، می تواند با معرفی رسمی مالک، انجام این مراحل را به عهده بگیرد.فراموش نشود که هماهنگی مهندسین ناظر ساختمان اعم از سازه-معماری- برق و مکانیک در حین ساخت جزء لاینفک ضروری کار می باشد که حتما راهنمایی های لازم در این خصوص را از دفتر نظلام مهندسی که برای تهیه نقشه به آنجا مراجعه کرده بودید را دریافت نمایید.یکی از مهم ترین و ضروری ترین کارها پس از اخذ پروانه، اقدام به کسب امتیاز آب و برق می باشد؛ زیرا برای اجرای عملیات سفت کاری بسیار به این دو مهم نیازمند می شوید.
اجرای سفت کاری ساختمان
تمامی مراحل سفت کاری که به شرح زیر برای شما توضیح داده میشود، به عهده ی مجری یا پیمانکاری است که مالک با آن قرارداد میبندد.تجربه ثابت کرده است که استفاده از یک مجری با تجربه و دارای تحصیلات مربوطه "عمران یا معماری" نه تنها کیفیت کار را بهتر تضمین می نماید، بلکه مسبب کاهش هزینه های اجرا نیز میشود. زیرا یک مجری مسلط و با سواد از اتلاف مصالح جلوگیری نموده زیرا از علم متره و برآورد برخوردار می باشد و همیشه حامی منافع مالک است.مراحل سفت کاری به ترتیب به شرح زیر است:
- خاک برداری یا گود برداری
- تسطیح و ریگلاژ
- اجرای بتن مگر(بتن نظافت)
- اجرای اسکلت ساختمان
- اجرای دیوار چینی
- اجرای اندود گچ و خاک
- پوکه ریزی روی بام و اجرای شیب بندی بام
مرحله ی اول:خاک برداری یا گود برداری
بدیهی است که پس از تحویل زمین توسط شهرداری یا مرجع ذیصلاح ،ابتدا باید نسبت به گودبرداری ساختمان اقدام نمود.در اینجا وقتی از اصطلاح گود برداری استفاده میشود ،شاید در ذهن خواننده صرفا گود های عمیق ساختمان های بزرگ نمایان شود. لازم به ذکر است که گودبرداری ،بسته به مقیاس ساختمان، میتواند عمیق یا سطحی باشد.قطعا برای ساختمان هایی که زیرزمین دارند ،گودبرداری عمیق خواهد بود؛ اما برای ساختمان هایی که زیر زمین ندارند ،گودبرداری سطحی و در حد نوار های فونداسیون خواهد بود.در برخی موارد، بسته به نوع طرح ساختمان، ممکن است که اصلا نیازی به خاک برداری یا گودبرداری نباشد و فونداسیون ساختمان از روی تراز خاک بکر شروع به اجرا شود و حتی در مواقعی که کد کف موجود در صورت مجلس شهرداری ،از کف زمین بالاتر باشد و در طرح زیر زمین نیز دیده نشده باشد، نه تنها نیازی به خاکبرداری نیست بلکه باید نسبت به بستر سازی زیر فونداسیون تا تراز لازمه ،طبق آیین نامه های مربوطه و زیر نظر مستقیم ناظر ساختمان اقدام نمود.اینکه خاکبرداری به صورت دستی و با نیروی انسانی انجام شود یا با ماشین آلات، به نوع خاک منطقه و میزان دسترسی های ترافیکی و فضای قابل مانور در زمین و یا بسته یا باز بودن اطراف زمین بستگی دارد،که حتما این موضوع باید توسط مجری با تجربه بررسی و بهترین تصمیم اتخاذ گردد.
مرحله دوم:تسطیح و ریگلاژ گود
در این مرحله،حتما می بایست پس از گودبرداری توسط ماشین آلات نسبت به رفع موانع و ریگلاژ بدنه ی گود و در مجموع نسبت به احیای دقیق پلان فونداسیون اقدام نمود ؛که "خشت اول را مبادا معمار کج نهد".یک نکته اینکه ممکن است بنا به هر دلیلی ،خاکبرداری کاملا گسترده باشد و نوار های فونداسیون به طبع، با قالبندی اجرا شوند. در این صورت ،ریگلاژ کمتری یا حتی نیاز به ریگلاژ نمی باشد، چون که در اجرای قالب بندی فونداسیون دقت لازم جهت تطبیق با نقشه، مد نظر قرار خواهد گرفت.لازم به ذکر است که معمولا در گودبرداری هایی که با دست و نیروی انسانی انجام میگیرد ،کاربه صورت ریگلاژ شده آماده می شود.
مرحله سوم:اجرای بتن مگر (بتن نظافت)
پس از اتمام مرحله تسطیح و ریگلاژ ،مجری می بایست یک لایه بتن سبک با عیارسیمان ۱۵۰ کیلوگرم در متر مکعب ،طبق نقشه های اجرایی در کف فونداسیون ،دقیقا زیر نوار ها، با ضخامت حداقل ۱۰ سانتیمتر اجرا نماید.شاید برای خیلی ها سوال ایجاد شود که یک لایه ی ۱۰ سانتی متری بتن، زیر این فونداسیون قوی چه نقشی را قرار است ایفا کند؟؟؟!!!!باید بدانید که اجرای این لایه بسیار بسیار حیاتی و مهم می باشد چراکه اولا؛ اجازه نفوذ عوامل خورنده شیمیایی موجود در خاک را به شالوده ی ساختمان نمیدهد، ثانیا؛ اجازه نمیدهد در حین بتن ریزی فونداسیون، خاک بستر، آب بتن را بمکد و باعث تضعیف و پوک شدن بتن شود، ثالثا ؛باعث ایجاد یک بستر کاملا تراز و شاسی شده، جهت اجرای آرماتور بندی فونداسیون می شود.پیشنهاد میشود که آن بدنه از گود، که با بتن فونداسیون تماس مستقیم دارد را ،همانند کف فونداسیون با یک لایه ملات ماسه سیمان، اما با ضخامت کمتر ۲ یا ۳ سانتی متر پلاستر نمایید؛ در غیر اینصورت حتما پلاستیک بکشید.
مرحله چهارم:اجرای اسکلت ساختمان
اصلی ترین،پرهزینه ترین،مهم ترین و حساس ترین مرحله از سفت کاری، اجرای اسکلت ساختمان می باشد.اگر مالک زمین هستید و اطلاع و تجربه ای در خصوص مهندسی عمران و ساخت ندارید، حتما از یک مجری یا پیمانکار تحصیل کرده و دارای حسن سابقه برای اجرای کل اسکلت ساختمان دعوت به عمل بیاورید و به هیچ وجه سکان پروژه و ساخت ساز خود را به دست پیمانکاران بی سواد و استادکاران صرفا تجربی و فاقد تحصیلات آکادمیک ندهید.همیشه از مهندسان و مشاوران خوب بهره ببرید. به عنوان مثال، شاید ساختمان شما ، با توجه به کاربری و ابعاد و موقعیت ،نیاز مبرم به اجرای سقف های جدید "اینتل دک" را داشته باشد؛ اما به دلیل اینکه شما از مجری فاقد تحصیلات دانشگاهی بهره می برید و این مجری نه اطلاعات کافی دارد و نه کار را بلد می باشد، ذهن شمارو بسته نگه داشته و افکار قدیمی خود را به ساختمان شما تزریق می نماید. در نتیجه باعث عقب ماندگی ساختمان شما نسبت به پیشرفت جهانی ساخت و ساز میشود و بعد ها با گذر زمان و تماشای ستونهای اضافی کار شده در ساختمان خود ، موجب افسوس بسیار برای شما،در مورد اینکه چرا مشورت با متخصصان این عرصه انجام نشده است؛ میگردد.در خصوص نحوه اجرا و جزییات انواع اسکلت ها در ساختمان، میتوانید سایر مقاله های منتشر شده در سایت بام بیستون* را بررسی نموده و بهره برداری نمایید.
مرحله پنجم:اجرای دیوار ها
مجری با بهره گیری از نقشه های معماری ساختمان ، پس از جمع آوری ادوات و اقلام اجرایی سازه نسبت به دیوار چینی ،طبق نقشه ها اقدام می نماید.
مرحله ششم:اجرای اندود گچ و خاک روی دیوار ها
یک لایه اندود ،شامل گچ و خاک ترکیب شده ،که قبل از سفید کاری باید اجرا شود،می باشد.دیوار هایی که قرار نیست سفیدکاری شوند مانند سرویس ها و آشَپزخانه، نیازی به اجرای اندود گچ و خاک ندارند.بهتر است که قبل از شروع گچ و خاک ،از استاد کاران تاسیسات برقی و تاسیسات مکانیکی ،که بعد از پایان سفت کاری ،فعالیت های زیادی در ساختمان شما پیش رو دارند، دعوت نمایید که نسبت به عبور لوله ها و داکت های تاسیساتی لازم، اقدام نمایند ؛که پس از اتمام گچ و خاک و سفت کاری ،تخریب و شیار زنی کمتری در ساختمان داشته باشید.
مرحله هفتم:اجرای شیب بندی روی بام
کروم بندی شیب بام ، هدایت شیب به سمت محل ناودان ها ، سپس پوکه ریزی و در نهایت پلاستر سطح پوکه ها.
پس از پایان مراحل فوق ساختمان شما عملیات سفت کاری را پشت سر گذاشته ومیتواند وارد مرحله نازک کاری شود.
شما به عنوان مالک باید بدانید که یک مجری خوب قبل از شروع عملیات سفت کاری باید تمامی مراحل فوق را کاملا پیش بینی و دقیقا برآورد نماید .سپس با احتساب یک سود منصفانه و به عرف، قیمت پیشنهادی خود را ،به صورت متری یا درصدی ،به شما اعلام نماید ، تا برای قیمت پیشنهادی خود، بتواند صورت های مالی و هزینه ای قابل مطالعه و بررسی به مالک ارائه دهد.